මුද්දර එකතු කිරීම (දෙවන කොටස) පොඩි අයත් බය නැතුව බලන්න... - Stamp Collecting (Part II)

ගිය සැරේ, මුද්දර එකතු කිරීම ගැන ලියන්න ගිහින්, ලියවුනේ වෙන මළදානයක් නේ. අද නම් ලියන්නේ ඒ ගැනම විතරයි. මම මුද්දර එකතු කරන්න පටන් ගත්තේ රජ්ජුරුවන්ගේ ඉස්කෝලෙට ගියාට පස්සේ. ඊට කලින් එහෙම කේස් එකක් දැනගෙන උන්නේ නෑ. ගල්කිස්සේ තෝරාගේ ඉස්කෝලෙන් ආපු හැම එකා ගාවම වගේ "ඉස්ටෑම්ප් ඇල්බම්" එකක් තිබුනා.

ඔය ඉස්කෝලෙන් එන ඔක්කෝම, නොම්මර එකේ දළ කාරයෝ. ඉස් ඉස්සෙල්ලම සුවඳ ගහන මකන කෑලී, මැග්නට් පැන්සල් පෙට්ටි. ඔක්ස්පෝඩ් කවකටු පෙට්ටි, ඩෙක් ෂූස් වගේ පිටරට ජාති ඔක්කෝම වගේ දැක්කේ උන්ගෙන් තමයි, ට්‍රිනිටි එකෙන් ආපු උන් ගාවත් තිබුනා. සිරිමාවොන්ගේ කාළේ ඕවා ඉතින් අධි සුඛෝපභෝගී භාන්ඩ.

හැමෝම කතා වෙන තැඹිලි ගෙඩි මුද්දරේ..

උන්ගේ මුද්දර අලවන ඇල්බම් ඔක්කෝම බොහෝම ලස්සන ඒවා. ගොඩක් තිබුනේ කළු පාට පිටුත් එක්ක තියෙන ඒවා. මගේ බොක්කටත් වැදුනේ මේ පාට. කළු පාටට මම පොඩි කාළේ ඉඳන්ම බොහොම මනාපයි. කළු දොදොල් වලට වගේම, කළු ගල් වලටත් බොහොමත්ම මනාපයි. ඒත් ඉතින් අපිට කොයින්ද බූල් බල්ලො. එහෙමකියලා වැඩේ පටන් නොගෙන ඉන්නත් බෑ නේ.

ගත්තා කළු පාට ඩ්‍රොවින් බුක් එකක් කඩෙන්. ඇලෙව්වා කාඩ් බෝඩ් කවරෙට. ගැහුවා ඉන්ගිරිසියෙන් ඉස්ටෑම්ප් ඇල්බම් කියලා.. දැන් ඇල්බම් එක හරි. ඒත් කෝ මුද්දර.? දන්න දන්න හැම එකාටම කිව්වා, මුද්දර තියෙනවනම් ගෙනත් දෙන්න කියලා. දැන් වගේ නෙමෙයි, ඒ කාළේ පිටරටවල ගිහින් උන්නේ බොහොම සුළු පිරිසක්. අපේ හිටියේ එකම එකයි. ඒ මම කලිනුත් කිව්ව සැල්ටොන් බාප්පා.

තාත්තගෙන් ඇඩ්ඩස් එක ඉල්ලාන, දැම්ම ඌට ලියුමක්, පුලුවන්නම් රට මුද්දර ටිකක් එවන්න කියලා. වැඩේ ගොඩ, සැල්ටොන් නැන්දත් (සුද්දියෙක්) මුද්දර ගාය තියෙන ලෙඩෙක්. සුමාන දෙක තුනක් ගිහින්, මුද්දර ගොඩක් දාපු ලියුමක් හම්බ උනා. ජීවිතේ ඉස් ඉස්සෙල්ලාම දැක්ක, කෝච්චි වගේ දිග මුද්දර, පොල් ගස් වගේ උස මුද්දර, පිරමිඩ් වගේ ත්‍රිකෝන මුද්දර, හැම ජාතිම ඕකේ තිබුනා.  මොනවද ඉතින්, දැන් මක්කටෙයි තෝරුන්ට සැකන්ඩ් වෙන්නේ.

ළොකේ පළවෙනි මුද්දරේ

එක එක රටවල මුද්දර පිරිලා. පාප්ප ගාලා ඔක්කෝම ටික අලවගෙන ගිහින් කස්ටියට පෙන්නුවම, උන්ට මැරෙන්න හිනා. බැලින්නම් මුලු මුද්දරේම අලවන්නේ නෑලූ. පොඩි ගම් තිතක් තියලා ලාවටලු අලවන්නේ. මුද්දර අලවන්නම හදපු පේපර් එකක් තියෙන ඇල්බමුත් තියෙනවා. ඒවට කියන්නේ, "ඉස්ටෑම්ප් කින්ජස්" කියලා.

මොනවා කරන්නද, ආයේ මුළු පොතම උණු වතුරේ දාලා, මුද්දර ටික පරෙස්සමෙන් ගලව ගත්තා. ඔය තැපල් කවරේ අලවලා තියෙන මුද්දර ගලව ගන්නෙත් එහෙමයි. ටිකක් වෙලා තිබ්බම, ඉබේම ගැනවෙනවා. ඒ වගේම, කුණු කෙල වල තිබුන විෂබීජ ටිකත් මැරිලා යනවා. මොකෝ මුද්දර අලවන්නේ දිවේ ගාලා නේ. (මේ දිව දාන කතන්දරේ ඊළඟ පෝස්ට් එකේ..)

මුද්දර වැඩියෙන් එන්න නම්, ලියුම් වැඩි පුර එන්න එපාය. ඉතින් ගැලවීමේ හමුදාවටයි, අරෙහෙටයි මෙහෙටයි හැම තැනටම ලියන්නත් පටන් ගත්තා. "පෙන් පැල්" සීන් එක පටන් ගත්තෙත් එහෙමයි. උන්ට ලියන්න නම් ඉන්ගිරිස් ඉගෙන ගන්න එපාය. බොරැල්ලේ එළකියුසන් ක්ලාස් එකට යන්නෙත් ඒ නිසා. ඒකට එළකියුසන් ක්ලාස් කිව්වේ. ටීච එළ කෑල්ලක් නිසා නෙමෙයි. ඉන්ගිරිසියෙන් කියන්නේ එහෙම නිසා.

රජ්ජුරුවන්ගේ ඉස්කෝලේ ඉස්සරහා, මුද්දර විකුනන මාමා කෙනෙකුත් උන්නා. උදේට, පොර වටකරගෙන කොල්ලෝ ඔක්කෝම. මේ වැඩේ නිසා, තෝරගෙ ඉස්කෝලෙන් ආපු උන් ටිකත් සෙට් උනා. ඒකට නම් පින් දෙන්න ඕනා සැල්ටොන් නැන්දට. මොකෝ, මගේ ළඟ තියෙන වැඩිපුර මුද්දර උන්ට දුන්නා. උන්ගෙනුත් මුද්දර හම්බ උනා.

මහ තැපැල් කන්තෝරුව

ඒ විතරක් නෙමෙයි, මුල් දින කවර කියන සීන් එක, මුද්දර කාර්යංශය කියන එක, ජනාධිපති මන්දිරේ ඉස්සරහ තියෙන, මහ තැපැල් කන්තෝරුව ගැන දැන ගත්තෙත් ඊට පස්සේ.

ඔහොම කාළායක් යද්දි, මුද්දර සංගමේකටත් බැඳුනා. හැබයි ඒකට නම් බැඳුනේ මුද්දර එකතු කරන්න හිතාගෙන නෙමෙයි. අපේ ගමේ කෙල්ලො සෙට් එකත්, ඕකේ සාමාජිකාවෝ නිසා. අනික ඉතින් මේ අය බොහොම පොස් පවුල් වල අය. මම පොඩි කාලේ ඉඳන් පොස් දේවලට කැමති එකානේ.

හැබයි ඉතින් ඒ සංගමේට බැඳුනයින් පස්සේ, මුද්දර එකතු කිරිල්ලට තිබුන ආශාව නැති වෙලා ගිහින්, වෙන ආශාවක් ඉස්මතු වෙන්න පටන් ගත්තා. ඒ, ඔතනට ආපු, බොහොත් සුන්දර්, බොහොත් අච්චා, ලංසි ගැටිස්සි නිසා. ඊට පස්සේ මුද්දර වැඩේට, මුල් තැනක් ලැබුනේ නෑ. ප්‍රධාන විනෝදංශය විදියට, ලව් ඉලව් කෙරුවාව තෝරගත්තා.

අනේ ඉතින් ඔහොම හදාපු ඇල්බම් 20-25 ක් විතර මගේ ගාව තිබුනා. ඕවා දාලා තිබුනෙත්, මම ලියපු කවි, ඇඳපු චිත්‍ර, මගේම සඟරා, කුණුහබ්බ පින්තූරූ පොත් එක්ක. මම රට ගියපු වෙලාවක, අපේ නගා ඕවා ඔක්කෝම බෝතල් පත්තර කාරයට දීලා. පස්සෙ වෙන තැනක තීලා දෙක තුනක් හම්බ උනා. ඒවා පස්සෙ කාලේක, අපේ ගෙවල් ගාව උන්න කැළණිය කැම්පස් එකේ ලස්සන කෙලි පැටික්කියෙකුට දුන්නා. එයා නම් තාමත් මුද්දර එකතු කරනවලු.

ලොවෙත් නැති රටේ පළවෙනි මුද්දරේ

මුද්දර එකතු කිරීම විනෝදංශයක් හැටියට පටන් අරන් තියෙන්නේ, මුද්දරය එළියට ආපු දවසෙ ඉඳලමයි. ළෝකේ මුල්ම මුද්දරය නිකුත් කරලා තියෙන්නේ සුද්දගේ රටේ, ඒ 1840 මැයි පලවෙනිදා. ඒකට කියන්නේ "පෙනි බ්ලෑක්" කියලා. වික්ටෝරීයා මහ රැජිණ තමයි පින්තූරේ. අදටත් රටේ නම නැතිව මුද්දර ගහන එකම රට මහ බ්‍රිතන්‍ය. පළවෙනි මුද්දරේ රටේ නම නෑ වගේම, වෙන් කරන්න පුලුවන් හිල් තීලත් නෑ.

ඉස්සෙල්ලම මුදර එකතු කරන්න පටන් අරගෙන තියෙන්නේ, "ජෝන් එඩ්වඩ් ග්‍රේ" කියන සුද්දා. මේවා නියමාකරයෙන් කරන අය ලඟ ඉස්ටෑම්ප් ඇල්බම් වගේම, "ඉස්ටෑම්ප් හින්ජස්", "ඉස්ටෑම්ප් ටොන්ග්ස්" , "මැග්නිෆයින් ග්ලාස්" හිටන් තියෙනවා. පරණ මුද්දරවල වගේම, ප්‍රින්ටින් මිස්ටේක් වෙලා තියෙන මුදරවලත් වටිනාකම බොහොම වැඩියි. ඔය පළවෙනි මුද්දරේ ඩොලර් 200 කට විතර විකිනිලා තියෙන වෙලාවලුත් තියෙනවා. වැඩිම වටිනාකමට මුද්දරයක් විකිනිලා තියෙන්නේ ඩොලර් මිලියන 3 කට, ඒ ස්වීඩනයේ කලර් අප්සට් ගියපු මුද්දරයක්.

ඩොලර් මිලියනම තුනයි

ලංකාවේ පළවෙනි මුද්දරේ ගහලා තියෙන්නේ, 1857 අප්‍රේල් පළවෙනිදා, ඒ දවසේ පටන් ගත්ත හින්දද මන්දා, සුද්දා ගියයින් පස්සේ තැපෑලට දාන තරම දාන්නේ මෝඩයෝ. උන් තැපෑල දියුණු කිරීම කෙසේ වෙතත්. තියෙන ටිකත් කාබාසීනීයා කරලා දානවා. ඒ මුද්දරේ වටිනාකම පැන්ස 6 යි. දුඹුරු පාට මුද්දරයක්. ඒකේ ඉන්නෙත් වෙනින් කවුරුත් නෙම්යි එංගලන්තේ වික්ටෝරීයා මහ රැජිණ තමයි.

ඒ මක්කා උනත්, අදටත් පඩයක් ගියත්, මුදරයක් ගහලා, මුල් දින කවරයක් නිකුත් කරලා, පොටෝ ගහලා, වීඩියෝ කරලා, මහා ප්‍රචාරයක් දෙන රටක් තමයි අපේ සිරි ලංකාව. මෙළෝ දෙයක් නොකරන එකේ එහෙම දෙයක් හරි කරන එක මුද්දර එකතු කරන උන්ට නම් බොහොම වටින දෙයක්.

ජීවත් වෙලා ඉන්න කොට, අපේ ජනාධිපතිලගේ මූණ දාලා මුද්දර ගහන්නේ නැත්තේ. හිතේ තියෙන තරහට, කෙල ගාන පැත්තේ නැතුව, අනිත් පැත්තේ ගායි කියලා බයට වෙන්නත් ඇති. අනික ඉතින්, තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුවේ උන් කොහෙමෙයි දෙයියනේ, හිතක් පපුවක් ඇතිව "දඩෝන්....." ගාලා, අර පත සීල් එකෙන් මූනට කෙලලා අරින්නේ. සීල් නැති මුද්දරේකින් ඇති වැඩක් තියේය. ඒකත් නිකන් විධායක බලේ නැති ජනාධිපතිකම වගේ තමයි.

මුල් දින කවරයක්

අර ඇඩම්ස් ඔන්ලි කතාව ඊළඟට...

සකල සිරින් පිරි සිරි ලංකාවේ, මුද්දර එකතු කරන්නන්ගේ සංගමේ (Philatelic Society of Sri Lanka) මූණුපොතට මෙතනින් ගොඩවෙන්න>>>>.