ළිඳේ වැටුනි කළු නැන්දා... - Fell into a Well

මීට අවුරුදු 30 කට පමණ පෙර කැළණිය කියන්නේත් පට්ට ගමක්ය. "රොකට් රෝහිණි කතා වස්තුවෙන්" කියන්න ගියේ ඒ ගම ගැනය. ඒත් ඉල්ලන්නෙත් නැතුව ලොක්කා දුන්න ගේම් එක නිසා ඒවා යට ගියේය. "හැලපයාට" මල පැනලා තියෙන්නේ මේකටය. ඒත් ඉතින් මාතලන්ටත් විනෝදාංශ කියා දෙයක් ඇත්තේය. විනෝදංශ ගැන කියන කොට මතක් වෙන්නේ, ඒ කාළේ තිබුන "සතුට" හා "සිත්තර" චිත්තර කතා පත්තර දෙකය. ඕවායේ මිතුරු හවුල් පිටුවක් තිබුනේය. ඒ පිටුවේ පාස් පෝට් සයිස් පූස් පාට් පින්තූරයක් දාලා. නම, ගම, වයස සහ විනෝදෙට කරන්නේ මක්කා දැයි කියා ලියා තිබුනේය.

කෙල්ලෝ උන්නේ චීත්ත ගවුන් කෑලී ඇඳලා, තෙල් ගාලා හිස පීරන් නෑනෝලා වගේය. පොල් තෙල් අතුල්ලලා, කොන්ඩෙ ගොතලා, ඉස්ටූඩියෝ එකකට ගිහිල්ලා ගත්ත පාස්පෝට් සයිස් පොටෝ එකක් අරගෙන පත්තරේට එවලා තිබුනේය. කොල්ලෝ උන්නේ කන වැහෙන්න කොන්ඩා වවලාය. එල්විස් ප්‍රෙස්ලි සයිස් කොලර් තියෙන කමිසයක් ඇඳලා, අමුඩ ලේන්සුවක් තරම් ටයි එකක් දාලා, උන්ගේ පොටෝ එකත් එවලා තිබුනේය. එහෙම ඉස්ටූඩියෝ ගිහින් පොටෝ ගත්තේ, ඒ කාලේ "සෙල්ෆි" තිබුනේ නැති හන්දාය. කොටින්ම ඒ කාළේ ෆේස් බුක් නොහොත්, බුකිය උනේ මේ මිතුරු හවුල් පිටුවය.

නා නා ප්‍රකාර හොබීස් අස්සේ කෙල්ලන්ගේ ප්‍රධාන හොබි එක උනේ මිතුරු ඇසුරයි, කොල්ලන්ගේ හොබි එක උනේ මිතුරියන් ඇසුරයි. සම හරක් නම් මිතුරු මිතුරියන් ඇසුර කියලා දාලා සධාචාර සම්පන්න වෙන්න වග බලා ගත්තේය. මෙහෙම සෙට් එන උන්ට කිව්වේ පෑනේ මිතුරෝ කියලාය. අද වගේම මේ සීන් නිසා කෙල උන් මෙන්ම, ගොඩ ගිය උන්ද සිටියේය. 

ඒ වගේම මාතලන්ටත් විනෝදංශ ඇත්තේය. ඒවා කාළය දීපය දේශය කුලය හා නානාප්‍රකාර අර බැලුම් මේ බැලුම් අනුව වෙනස් වෙනවාය. ඒ කාලේ ඉඳන් මාතලන්ගේ ප්‍රියතම හොබී එක අහුවෙන ඕන මළදානයක් කියවන එකය. කොටින්ම කියනවා නම් රේස් පත්තරෙත් කියවනවාය. ඒකත් පිච්චුම හැදෙන සබ්ජෙක්ට් එකක්ය. කාලයක් මාතලනුත් එංගලන්තේ අස්සයන්ගේ පිටේ නැග්ගේය. එහෙම නැග්ගා කියා වාසියක් මිස පාඩුවක් නම් උනේ නැතිය.

ඊට පස්සේ තියෙන්නේ කස්ටිය එක්ක සෙට් වෙලා අනුමත වෙන එකය. මේ හේතුවෙන් මාතලන්ට ඉන්නා මිතුරු මිතුරියන් පිරිස අනන්තය අප්‍රමාණය. අනික පොලිටික්ස්ය. ආතල් එකට සෙට් වෙන වෙලාවටත් පොලිට්‍රික්ස් කතා කොරන්න ගිහිල්ලා අම්මා මතක කර අහගත්ත වෙලාවලුත් අනන්තය. ඒවා මාතලන් පයිසෙකට මායිම් කොරන්නේ නැතිය. ඒ පොලිටික්ස් ලේ නහර තුල දුවන නිසාය. "කතන්දර" උන්නෑහේ නිසා බ්ලොග් ලියන්න පටන් ගත්තායින් පස්සේ, කුඩු ගැහුවා වගේ, දැන් තියෙන හොබිය බොග දාන එකය. බොගේ පොලිට්‍රික්ස් ලියනවා තරම් ආතල් එකක් මාතලන්ට දැන් ඇත්තේම නැතිය. ඒත් අද කියන්න යන්නේ, පොලිටික්ස් කතාවක් නම් නෙමෙය. අපේ නැන්දා කෙනෙක් ළිදේ වැටුන කතාවක්ය.

මේ කේස් එක උනේ මීට අවුරුදු 30 කට විතර උඩදීය. දැන් අපේ වත්තේ ගෙවල් හයක් තිබුනාට, ඒ කාළේ තිබුනේ හතරකි. වරාගොඩ පාර අයිනේ ඉඩම් දෙකේ, ගෙවල් දෙකක් තිබුනේය. ඊට පස්සේ ඉඩම් දෙක අමු කැළෑවය. එයින් පස්සෙ තිබුනේ මාතලන්ගේ හොම් ටවුන් විලා සහ කුළියට දුන්න නිවසය. මේ ගෙවල් දෙක තිබුනේ එක වත්තේය. මේ වත්තේ තුන් පැත්තකින් අදටත් තිබෙන්නේ වෙලක්ය. අපි පොඩි කාළේ මේ වෙල අස්වැද්දු කුඹුරක් උනේය. කුඹුරු කළේ අලි කලිසමයාය. අලි කලිසමයා ගැන මීට කලින් මාතලන් ලියලා තියෙනවාය.

කැළණියට අපේ තාත්තාගේ පවුල් වලින් ඉස්සෙල්ලාම ඇවිත් තියෙන්නේ අපේ අප්පච්චිය. ඒ කියන්නේ මහින්ද මහත්තයා නෙමේය. කාගෙත් හිතවතෙක් උන මිස්ටර් සැම්සන්ය. මිස්ටර් සැම්සන් ආවයින් පස්සේ ගාල්ලේ උන්න එඩ්වඩ්ලා, ඩග්ලස්ලා, ෂෙල්ටන්ලා, මෙන්ම ආනන්දලා, විමලජීවලා, ජිනදාසලාත් ආවේය. ඒ නිසා කුළියට දෙන්න හදපු ගෙදර, නිතරම වගේ උන්නේ තාත්තාගේ නෑයෝ වෙන උන්ය.

මේ ගෙදර බොහෝම වාසනාවන්ත ගෙදරක් ලෙස මුලු පවුලේම ප්‍රසිද්ධ උනේය. ඇත්තටම ඒ ගෙදර කුළියට ආපු හැම එකාම ගොඩේම ගොඩ ගියේය. එක කාළයක් ඔය ගෙදර උන්නේ අපේ බාප්පා කෙනෙක් වෙන වීරසේන උන්නැහේය. ඒ ගෙදරට එයා ආවේ තනියෙන් නෙමේය. නෝනා මහත්තයාත් එක්කය. ඒ කියන්නේ අපේ පුංචිත් එක්කමය. වීරසේන උන්නැහේ උදේ කාළේ, ධර්මාළෝකේ, ඉකෝන් ඉගැන්නුවේය. හවසට පිටකොටුවේ තිබුන පොඩි සීයාගේ රෙදි කඩේට ගියේය. අද ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධම ඉලෙක්ට්‍රිකල් හෝල්සේල් සාප්පුවක් වන, ජිනදාස ඉලෙක්ට්‍රිකල් අයිති උන්නැහේටය. දැන් උන්නැහේ ඉන්නේ මාතලන් අර කලින් කියපු කැළේ තිබුන ඉඩමකය.

එයාලා කුළියට ඉන්න කාලයේ ඒ ගෙදරටත් කාළෙන් කාළෙට ගමේ කස්ටිය එනවාය. යනවාය. ඕන් ඔහොම එන අය අතරේ බාප්පාගේ නංගි කෙනෙකුත් කාළයක් ඇවිත් පදිංචි වෙලා උන්නේය. ඒ එයාට පට්ටිය හංදියේ රෙදි කඩේක එකෙකුට කතා කරලා තිබුන නිසාය. ගෙවල් දෙකේ වැඩට යන අයයි, ඉස්කෝලේ යන අයයි ගියයින් පස්සේ, මේ ගෙවල් දෙකේ ඉතුරු උනේ අපේ අම්මයි, පුංචියි, නැන්දයි විතරය. මේ වත්තේ ගෙවල් දෙක මැද්දේ තිබුන මිදුලෙන් භාගයක් පිරි තිබුනේ ඒ කාලේ ක්‍රමයට වට කරලා බැඳලා තිබුනු ළිඳකිනි. ගෙවල් දෙකේම නාන කාමර තිබුනාට. ඔක්කෝම වගේ ඇදගෙන නෑවේ නිලට නිලේ කූල් වෝටර් වලින් පිරි තිබුන මේ ළිඳෙන්ය. ඒක අම්මට සිරි ලංකාවේ සංස්කෘතියේ ප්‍රධානම අංගයක නිසා, අදටත් ඕන වෙලාවක ඇදගෙන නාන්න අපේ උන් බොහෝම සමත්ය.

එක දවසක් මේ වත්තෙන් එක පාරටම ඇහිලා තියෙන්නේ, "බුදු අම්මෝ.......... මාව බේරගනියෝ.. ", "බුදු අක්කේ...... නංගි ළිඳට වැටුනෝ....." කියනා මර ලතෝනියකි. අම්මා ළිඳ ළඟට දුවගෙන යන කොට, පුංචි, තන පටේ පිටින් මර හඬ තියනවාය. අම්මා ළිඳට එබිලා බැලුවාම, නැන්දා ළිඳේ නිර්වස්තරෙන් කකුල් දෙක දෙපැත්තේ ගහගෙන, ඔළු ගෙඩිය යාන්තන් උඩට දාගෙන ඉන්නවාය. එහෙම කකුල් දෙක ගහගෙන තියෙන්නේ, යට ගිහින් උඩ ආපු වෙලාවේය. අම්මා ළිඳට එබෙන අතරේ, පුංචි, තන පටේ පිටින්ම, මහ පාරට දුවලාය. අම්මා ඉනිමග උස්සගෙන එන කොට. පුංචි කීප දෙනෙක් එක්ක ළිඳ ළඟට ඇවිල්ලාය.

දැන් නැන්දාට මහන්සිය හා විලි ලැජ්ජාව නිසා උඩට එන්නට බැරිය. පුංචිගේ භාගෙට පටාචාරා ඩාන්ස් එකට ඇවිල්ලා ඉඳලා තියෙන්නේත් ගෙවල් වල උන්න ගෑණු පරාණ ටික විතරය. උන් ඔක්කෝම කරලා තියෙන්නේ අහල පහළ තිබුන රෙදි ඔක්කෝම ළිඳට දාන එකය. ඒ රෙදි අස්සෙන් ඉනිමග බස්සන එක ලෙඩක් වෙලා තිබෙන අතරේ, වීරයා ආවේය. ඌ අපි දන්නා කියන ඒ පැත්තේ එකෙක් නෙමේය. ඌ ඉනිමඟ ළිඳට දාලා, ළිඳට බැහැලා නැන්දා ගොඩ ගත්තේය. 

දැන් වැඩේ ගොඩය. මුළු වත්තම පිරෙන්න සෙනඟ පිරිලාය. දැන් පැවැත්වෙන්නේ ළිඳට වැටුන ආකාරය පිළිබඳ සම්මන්ත්‍රණය. එසේ නොවැටි නාන්නේ කෙසේද යන්න ගැන, විශේෂඥ දේශණාය. රෝහිණි අක්කාගේ මූලිකත්වයෙන්, මේ පිළිබඳ ළිඳ ළඟ සංගමය කොමිසම නමින් කොමිසමකද පත් කල අතර. ඒ වාර්ථාව නම් අද වෙනකන් ලැබුනේත් නැතිය.

දකුණේ මිනිස්සුන්ගේ කවදත් සුපුරුදු සංග්‍රහා සත්කාර වලින් අනතුරුව, පිරිස විසිර ගොස් ඇති අතර වීරයා සහ කීප දෙනෙක් පමණක් ඉතිරිව ඇත. වීරයාගේ චරිතය ඒ තරම් දිරෙව්වේ නැති මුදලාලි ආච්චි මුල පටන්ම මූ ඇණයක් වන වග දැනගෙන, ගෙදරින් හෙල්ලිලා නැතිය. කෙසේ හෝ මේ කරපු උදව්වට මිළක් නියම කළ වීරයා ගානකුත් කඩාගෙන ගිහින් තියෙන්නේ, එයත් දකුණේ පොරක් කියලාය.

ඊට ටික දවසකට පසු මූ ආයෙත් ඇවිත් කළ ගුණ සැලකීම ගැන දේශණයක් තබා, ගානක් කඩා ගෙන ගිහිල්ලාය. මූ කියන්නේ ඌ ආවේ නැත්නම්, අපේ නැන්දා නැති වෙනවා කියාය. කොහොම හරි ආයෙත් මූ ආපු දවසක මාතලන් ගෙදර උන්නේය. එදත් මූ කිව්වේ කළගුණ සලකන්න කියාය. දැන් මූ එන්නේ කෙලින්ම බ්ලෑක් මේල් කිරීමකටය. ආයේ මේ පැත්ත පලාතේ එන්නේ නෑ කියලා ගානක් කඩාගෙන ගිය එකා. ආයෙත් දවසක් ඇවිල්ලා තිබුනේය.

දැන් මූ බලන්නේ අපි ජීවත් වෙලා ඉන්නකන් වගේම, ඌ ජීවත් වෙලා ඉන්නකන් කළගුණ සලකන්න කියා, අපිව බ්ලැක් මේල් කොරන්නටය, නැන්දා කිව්වේ මේ මළ වදේට වඩා ළිඳේ වැටි මලා නම් මීට හොඳා කියලාය. ඊට පස්සේ මූ ඇවිත් තියෙන්නේ තගෙන්ය. ඒ කියන්නේ නෑයෝ හා යාළුවෝ එක්කය. ඒ මාතලන් මූට සත්තම දාපු නිසාය.

කෙසේ හෝ එක දිනක් සතියේ දවසක මාතලන් තොරණ හංදියේ සෙට් එකත් එක්ක සෙට් වෙලා ඉන්න වෙලාවක, මූ තව දෙන්නෙක් එක්ක අපේ වත්ත පැත්තට වීරයා වගේ යනවා දුටුවේය. මූ ආයෙත් එන්නේ කළ ගුණ සලකන්න කියලා, බ්ලැක් මේල් පාරක් දා, හොඳට කා බී ගානකුත් කඩගෙන යන්නය. මේ කෙහෙල්මල හරියන්නේ නැතිය. හංදියේ ඒ වෙලාවේ උන්න කුඩු කාරයොයි, බඩු කාරයෝයි, සෙට් එකේ උනුයි ඔක්කෝම එක්ක මාතලන් ප්‍රමුඛ චතුරංග සෙනාවෝ, ටික වෙලාවකින් අපේ වත්තට ආවේය. 

අරු ඌගේ සුපුරුදු සින්දුව කිව්වේය. දෙකක් දමාගෙන සිටි පාල අයියා වීරයා ඇදලා ගත්තේය. මුක්කං ජයසේන තව එකෙක් ඇදලා ගත්තේය. චන්දන අයියා අනිකා ගන්න යනකොට, ඌ චන්දන අයියාට හුලිජ්ජා යන්න ෂොට් එකක් දුන්නේය. දුටුගැමුණු එළාර යුද්දේ නැගලාම ගියේය. රෝහිණි අක්කාත් කිතුල් පොල්ලක් අරගෙන ආවේය. ටැක්සි ජිනේගේ නෝනා අරගෙන ආවේ මෝල් ගහක්ය. කසිප්පු සුනන්දගේ ගෑණි සුපුරුදු පරිදි කඩුවක් අරගෙන ආවේය. 

විරායාට හා කුලියට කහිනා මදාවියන්  තුන් දෙනාට, කැළණියේ ක්‍රමයට උපරිමයෙන්ම සංග්‍රහා කොට, ආයේ මේ පැත්තේ ආවොත් හෙම මැරෙන්නම බලාගෙන වරෙව් කියා, කලිසම් තුනත් ඔළුවේ ඔතා, තොරණ හංදියට පෙරහරෙන් වඩම්මවා, හංදියේදි කලසන් අන්දවා. කොළඹ යන බස් එකකට නග්ගවා, අපේ කළ ගුණ සැලකීම එතනින් අහවර කර දැම්මේය.

කළ ගුණ මතක් කොර කොර, කළ හොඳ පස්සෙන් එලවිල්ලත්, කාළ ගුණේ දික්තලාට එපා උනා වගේ, එපා වෙන වෙලාවකුත් තියෙනවාය. ඒ වෙලාවට දිකතල නොව, හිඟන්නෙක් උනත් පෙනෙන්නේ රාජ කුමාරයෙක් වගේය