ඩෙංගු බබා සමඟ සාකච්ඡාවක් - An Interview with Dengue Baba

අපේ සාකච්ඡාව සඳහා පැමිණි බබා රෝගවර්ධන වෛද්‍යතුමිය අපි ඉතා ආදරයෙන් පිලි ගන්නවා. සුබ උදෑසනක් ඔබ තුමියට.

සුබ උදෑසනක් ඔයාටත්.

අපි කෙලින්ම මාතෘකාවට බහිමු.

හොඳට බලලා, වැහි වතුර තියෙනවනම් විතරක් බහින්න

නෑ නෑ.. මම කිව්වේ, අපි කෙලින්ම මේ ඩෙංගු ගැන කතා කරමු.

මමත් ඕක ගැනම හිතාගෙන ආපු නිසා, ඔයා බහිමු කියනකොටම, බය උනේ මෙයා.

ඇත්තටම, දැන් මේ ඩෙංගු රෝගයේ වත්මන් තත්වය කොහොමද? ඔබ තුමිය අපිට පොඩි පැහැදිලි කිරීමක් කලොත්.

ඇත්තටම, අද වෙන කොට අපි හොඳ ප්‍රගතියක් ලබාගෙන තියෙනවා. මුලින්ම කොළබ දිස්ත්‍රික්කය තුල පමණක් තිබුන මේ බෝවන රෝගය, අද දිවයින් පුරාම ව්‍යාප්ත වීම ඉතා හොඳ ප්‍රවනතාවයක්. කොටින්ම අද යාපනයේ පවා ඩෙංගු රෝගය පැතිරිලා තියෙනවා. අපි මේ රෝගය ගම නැගුම වැඩපිලිවල යටතේ, ගමට ගෙනියන්නත් කටයුතු කරලා තියෙනවා.
ඒ වගේම ජාතිය ඒකාබද්ධතා අමාත්‍යංශය යටතේ ජනවාර්ගික පදනමකින් තොරව, සැමට එක ලෙස මේ රෝගය බෝ කිරීමට, සියළු කටයුතු යොදා අවසන්.

ඉස්සර වගේ නෙමේ නේ මෙයා. ඉස්සර හැම දේම තිබුනේ කොළඹට විතරයි, දැන් එක අපි විමධ්‍යගත කරලා තියෙන්නේ. දැන් බලන්න උදාහරනයකට මත්තල ජනතාව ගන්න. ඒ ජනතාව ගුවන් තොටුපොලක් තිබූ පමණින් සෑහීමට පත් වන්නේ නෑ. අපිටත් ඩෙංගු දියව් කියලා උද්ඝෝෂණ වලට එන්න පුළුවන්. ඒ නිසා අපි හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයටත් ඩෙංගු රෝගය ව්‍යාප්ත කරනවා.

එහෙම ව්‍යාප්ත කිරීමෙන්, මේක වසංගත තත්වයක් දක්වා වර්ධණය වෙන්න පුළුවන් නේද?

ඉතින් ඒක නේන්නම් වෙන්න ඕන. අපි මේ සියළු දෙනාම සහභාගී කරගෙන කරන්නේ ඒකනේ. අනික එහෙම වසංගත තත්වයක් දක්වා වර්ධණය වීමේදි තමයි, ජනතාව මේ ගැන ආඩම්බරයට පත් වෙන්නේ. කොටින්ම අපේ අරමුණ තමයි, ඩෙංගු වලින් ළෝකයේ පළමු තැනට පත්වීම. ඒ සඳහා ප්‍රථමයෙන් අපි ආසියාවේ මුල් තැනට පත් විය යුතුයි. අපි සීඝ්‍රයෙන් ළඟ වෙමින් තිබෙන්නේ එම තත්වයටයි.

ඇත්තටම ජනතාවගේ ප්‍රතිචාරය කොහොමද?

එයාලගේ ප්‍රතිචාරය ඉහලින්ම තියෙනවා. ඔය ඩෙංගු මර්ධණයට ගියපු පී එච් අයි කෙනෙක්ට  කෙනෙක්ට මෝල් ගස් පාරක් දෙන්නේ. ජනතාව කැමති නෑ මේ රෝගය මර්ධණය කරනවට. ඉතින් එවන් ජනතාවක් ගැන අපි ආඩම්බරයට පත් වෙන්න ඕන. ජනතාවා මේ ගැන දැණුවත් නෑ. ඒ නිසා තමයි අපි ජනතාව දැණුවත් කිරීම දිගටම කරන්නේ.

ඔව් අපි වෙලාව බලා ගෙන ඉමු.

ඔව් වෙලාව බලා ගන්න එක කෝකටත් හොඳයි.

"මගේ කොන්දේ අමාරුවට..... මම පාවිච්චි කරන්නේ............. වරෙන්කෝ මෙට්ට. රජ ඇමතිවරු එක්ක නිදාගත්තත්, මම පාවිච්චි කරන්නේ........... වරෙන්කෝ මෙට්ට. ඔයත් පාවිච්චි කරන්නේ වරෙන්කෝ නේද....?
සුවපහසු නින්දකට....
කමින්කෝ....ගනින්කෝ....වරෙන්කෝ.."

අපි නැවත්ත සුපුරුදු වැඩසටහනට. අද අපේ සාඛච්චාව සඳහා එකතු වන්නේ බෝවන රෝග වර්ධණය කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ වෛද්‍,ය බබා රෝගවර්ධන මහත්මිය..

ඔබතුමියට මේ සඳහා ඇමති තුමාගෙන් සහ අමාත්‍යංශයෙන් ලැබෙන සහය කොහොමද?

රෝගය වර්ධණය කිරීම සඳහා ඉතා හොඳ සහයෝගයක් ලැබෙනවා. දැන් බලන්න ජනාධිපති තුමා කීව්වත් අපේ ඇමතිතුමා නෙමෙයි නේ බැසිලස් තුරින්ජියෙනියිස් බැක්ටීරියා එක ගෙනාවේ. අනික සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයේ අධ්‍යක්ෂක මන්ඩලය. බලන්න ඔය කඩාකප්පල්කාරි කීප දෙනෙක් මේක මර්ධණය කරන්න උත්සාහ කරනවා. ඒත් අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩලය කවදාවත් ඒ අයට සහයෝගයක් දෙන්නෙ නෑ.ඇත්තටම ඒ මහත්වරුන්ට එහෙම කරන්න බෑ.

මොකොද එයාලගේ යුතුකම තමයි, ඔය මදුරු දැල්, ආලේපන, මදුරු කොයිල්, වේපරයිසර්, නිශ්පාදනය කරන දේශීය හා විදේශීය ව්‍යවසාකයින්, ආරක්ෂා කර ගැනීම. මේක මර්ධනය කලොත් කී දෙනෙකුගේ ජීවීකාව අහිමි වෙනවද. අනික විශේෂයෙන් ඉතා ආඩම්බරයෙන් සඳහන් කරන්න ඕන අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩළයේ ඒකමතික තීරණයෙන්, ඊජිප්ටයි සහ ඊඩ්ස් ඇල්බොපික්ටස් යන  මදුරු මහත්මීන් දෙපලත් අපි අපේ ඩෙංගු වර්ධනය කිරිමේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයට පත් කොට ගත් බවත්

ඒත් මේ රෝගය නිසා බොහෝ දෙනෙක් මිය යනවා නේද?

මිය යනවා නේන්නම්. ඒක ඉතින් කවදා උනත් වෙන දෙයක්නේ. අනික මේ රෝගයෙන් විතරද මිනිසුන් මිය යන්නේ. ඇයි එතකොට කැන්සර්, හාට් ඇටෑක් වගේ රෝග වලින් මිනිසුන් මිය යන්නේ නැද්ද? කෝ ඒවා මර්ධණය කරන්න කවුරුත් උත්සාහ කරනවද? සුනාමියෙන් කී දෙනෙක් නම් මලාද? කව්ද ඒවා නවත්තන්න ක්‍රියා කළේ?

අපි දැකලා තියෙනවා, මේ රෝගය මර්ධනය කිරීම සඳහා, පෞදගලික නිවාස ඉලක්ක කරගෙන, ජනපති කාර්ය සාධන බලකායන්, ත්‍රිවිධ හමුදාව හා පොලීසිය, පී ඇච් අයි මහත්වරු එහෙම ඉඳහිට කඩාගෙන පනිනවා, ඩෙංගු මර්ධන සති අන්ත, ඩෙංගු මර්ධන මාස, අරවා මේවා තියනවා, ස්ටිකර් අලවනවා ඒත් රජයේ ස්ථානවල නේද මදුරු කීට තවාන් තියෙන්නේ.?

හොඳ ප්‍රශ්ණයක්. ඔය ස්ටිකර් ඇලවීම යෝජනා කලේ ඊජිප්ටයි සහ ඊඩ්ස් ඇල්බොපික්ටස් යන මහත්මීන් දෙපොල. ඒ ස්ටිකර් එක දැක්කම එයාලා දැන ගන්නවා, මෙතන එයාලගේ සාමාජිකාවන් නැත කියලා. ඉතින්, වතුර බින්දුවක් වැටෙනකම් බලාගෙන ඉන්නවා, බිත්තර දාන්න. ඒක රෝගය වර්ධණය කිරීමට විශාළ පිටුවහලක්.

ඔව්, ඔබ කිව්වා වගේ, පෞදගලික නිවාස වල මදුරුවන් මර්ධණය කිරීමේ ව්‍යාපර, ඉඳ හිට තියෙනවා. ඒක වෙන්නේ මෙහෙමයි. දැන් ඔය ළෝක සෞඛ්‍ය සංවිධාන වගේ ආයතන වලින්, නොයෙකුත බලපෑම එනවා මේ රෝගය මර්ධණය කරන්න කියලා. ඉතින් ඒ අයව සතුටු කරන්න, සමහර අය මේ වගේ ව්‍යාපාර කරනවා. ඒත් රජයේ ආයතනවල ඒ දේ කරන්නේ නෑ. 

මොකෝ එතකොට සම්පූර්ණයෙන්ම නැති වෙනවනේ. එහෙම උනාම කොහොමද අපි ජීවත් වෙන්නේ. රට සවාරි යන්නේ. ටී වී එකේ ඉන්නේ. පුවත් පත් සාඛඡ්චා දෙන්නේ, බෙර ගහන්නේ , දුම ගහන්නේ විරිඳු කියන්නේ.

ඒත් රටේ අනාගත් පරපුර මේ රෝගයට ගොඳුරු වීම සීඝ්‍රයෙන් වර්ධණය වෙලා තියෙනවා. ඒක අනාගත පරපුරට කරන විනාශයක් නොවෙයිද? ඇයි රජයේ ආයතන තුලත්, මහා මාර්ග වලත් කාණු සුද්ධ පවිත්‍ර නොකරන්නේ?

අනාගත පරපුරට මොකක් උනාම මොකද මෙයා, අපේ පරුපුර රැකෙනවනම්. මතක තියා ගන්න, අපි කරන්නේ රෝගය වර්ධණය කිරීම පමණයි. කාණු සුද්ද පවිත්‍ර කරන්න ඕන, නඟර සභාව, ඒ ඒ ආයතනවල වගකීම තියෙන්නේ, ඒ ඒ ආයතනවලට. කොහොම නමුත්, අපි මේ ආයතනවලට, අපේ ස්තූතිය මේ අවස්ථාවේ පිරිනැමිය යුතුයි, රෝගය වර්ධනය කිරීම සඳ දක්වන්නාවූ නොමසුරු සහයෝගයට.

ඒත් මේ නිවාරන වැඩ සටහන් තුලින්, අත් අඩංගුවට පත් වන්නේ, මල් වාස් එකක වතුර ටිකක් තිබෙන, අහිංසක පුරවැසියෝ. ඒත්...., මහා පරිමානයෙන් මදුරුවන් බෝ කරන අයට එරෙහිව, නීතිය ක්‍රියාත්මක වන්නේ නෑ නේද..?

අයියෝ... ඕක මොකක්ද? ඔය නානසර උන්නාන්සෙ දළඳා වඳිද්දී, වටරැක හාමුදුරුවෝ හිරේ යන්නේ.

"ඒ වැඩ සටහන ඔබ වෙත ගෙන ආවේ, බින්ජා මදූරු දඟර සාදර අනුග්‍රහයෙනි..

 බඹරු මෙන් කැරකි කැරකි.. හ්ම්...... හ්ම්... ගානා මදුරු ගීතය ඔබට කරදරයක්ද?

ටී වී බලන විට පුකට විදිනවාද? ලව් කරන කොට අතේ වහනවාද ?අරගන්න.... ගලවන්න .... දඟලන්න.... දල්වන්න...  නොමිලේම දුම් බොන්න..... බින්ජා.."

-x- 

• 2013 වාර්ථා වූ රෝගීන් ප්‍රමාණය 32063
• 2014 වසරෙ මුල් මාස හය තුල වාර්ථා වූ රෝගීන් ප්‍රමාණය 16565 කි
• 59% රෝගීන් වාර්ථාවන්නේ බස්නාහිර පළාතෙනි.
• මෙතෙක් මිය ගිය රෝගීන් ප්‍රමානය පිළිබඳ දත්ත ලබා ගැනීමේ මගක් නොමැත..

• මාර මර්ධනයක් නේ...?????