ආර්ථික විජ්ජාව නොදත් බැංකු කරුවෝ - Stupid Bankers of Siri Lanka

අය වැය ගැන මාතලන්ගේ බොක්කක් මෙන්ම බෑන්කර් කෙනෙක් වන, "විසිටර් වී" නොහොත් "මදාවියා" විසින් ලියනා ලද අපූරු විග්‍රහයක් "විසිටර් වී" බොගේ පල උනේය. සමහර විට ඌ ඒක ලියන්න ඇත්තේ අය වැය ගැන ලියන්නෙයි කී ඉල්ලීම නිසා වෙන්නත් පුළුවන්ය. ඒ ළිපිය කැමති එකෙකුට <<මෙතනින් බලා ගන්න පුළුවන්ය.>>

මාත්තුරුකාව දැක්කාම මදාවියා මා එක්ක මරා ගන්න එන්නට ඕනා නැතිය. ඒ මොකෝ කියනවා නම්, අපි නොදන්න චෙස් ඉතරක් නොවන් බෑන්කින් පවා අසා දැන ගන්නේ ඌගෙන් නිසාය. ඒත් ඉතින් බැංකුවල වැඩ කරන කීප දෙනෙකුගෙන්ම ඉස්ටැයික් කොළේ මොකෝ කියා ඇහුවාම, දීපූ උත්තර ටික ගත්තාම, අවසානයට එන පොදු උත්තරේ මේන් මේ වගේ එකක්ය.

මේකයි මාතේ, බජට් එකෙන් "පෝනිනුයි", "ලීසීනුයි" අඩු කරන්නෙයි කියලා ඉතින් ඒකට තමයි උග්ගෝසනේ. බලහන් මාතේ මේ යුනියන් වල වේසිගේ පුතාලා ඉස්ටැයික් එකක් කොරන්න ඕන දවසවත් දන්නේ නෑ නේ. ඕක ෆ්‍රයිඩේ එකක හරි මන්ඩේ එකක හරි දැම්මා නම් අපිට පොඩි වීකෙන්ඩ් පැකේජ් එකක් ගන්න තිබුනානේ යන්නය.

මෙහිදී මේ "පෝනින්" (porn) අඩු කරන්න කිව්වේ, බැංකුවල ඉන්නා උන් සෙක්ස් කරන එක අඩු කරන එකෙයි කියා කවුරුන් හෝ හිතුවොත් හොඳ නැති නිසා, ඒ කියලා තියෙන්නේ උකස් ගන්න ප්‍රමාණේ අඩු කරන්නෙයි කියනා එක කියා මේ අවස්තාවේ කියා සිටින්නට වෙනවාය.

කොහොමින් කොහොම හරි, අම්මට සිරි ලංකාවේ බැංකු ක්‍රොමේ ගැන පෝඩ්ඩක් කියලා ඉන්න ඕනාය. බැංකුවල ඉන්න උන් ජීවත් වෙන්නේ ගණු දෙණු කරනා උන් හෙවත් කස්ටමස්ලා නිසාය. ඒ උනාට ඒවායේ ඉන්නා උන් හිතාගෙන ඉන්නේ හරියට අපි උන්ගෙන් කනවා වාගේය. අපි පොඩි කාළේ බැංකුවල වැඩ කරපු උන් උන්නේ, දැන් දොස්තරලා ඉන්නා මැන්ටලැටි එකේය. සම හරක් විට ඊටත් වඩා ඉහලින්ය. බැංකුවල වැඩ කරපු එකෙක් උන්න පවුලක උන් මේ බව හොඳටම දන්නවාය.

හේතුව උනේ තිබ්බේ බෑන්ක්ස් දෙක තුනක් නිසාය. හැටන් නැෂනල් බෑන්ක් (HNB, ඇච් ඇස් බී සී බෑන්ක් (HSBC)  එක වගේම තවත් ප්‍රයිවට් බෑන්ක්ස් දෙක තුනක් තිබුනද, ඒවා තිබ්බේ කොලොම්බු වල ඉතරය. බෑන්ක් එකක් කිව්වාම ඔක්කෝම උන් දැන ගෙන උන්නේ බෑන්ක් ඔප් සිලෝන් එක ඉතරය. ජාතික ඉතිරි කිරීමේ බෑන්ක් එක පටන් ගත්තේත් අම්මාගේ ආන්ඩුව කාලේය. එයිට කලින් මිනිස්සු සල්ලි ඉතුරු කොලේ තැපැල් කන්තෝරුවේය.

Lalith Kotelawala with Mohammed Yousuf 

මහජන හෙවත් පීපල්ස් බෑන්ක්ස් එකේ සල්ලි දැම්මොත් ආයේ ගන්න බැරි නිසා කොල්ලෝ ඒකේ ලෝගෝ එකට යවලා තිබුනේ බලු පූට්ටුවක්ය. ඒවායේ වැඩ කොරනා උන්ගේ රැස්පොට් එක ඉර දෙයියන්ටත් වඩා පවර් පුල්ය. හිනා කඳුලක් නැත. මැනේජරයා උන්නේ ජනාධිපති වාගේය. එහෙම උන්න උන් අද පාරේ ගිඟා කන තත්වෙට පත්කොලේ ලලිත් කොතලාවල මහත්තයාය. (කාගේත් හොඳ වගේම නරකත් තියෙන්නේය.) 

ඒ සෙලාන් බෑන්ක් එක නිසාය. සෙලාන් බැන්කුව ගණු දෙණු කරුවා ළඟට ගියේය. අද බෝහෝ දියුණු මට්ටමේ සිටිනා ව්‍යාපාරිකයින්ට මුලින්ම අත හිත මෙන්ම, ඉතා සහන දායි ණය ලබා දුන්නේ උන්නැහේය. නොබෙල් ත්‍යාගලාභී බංගලාදේශයේ "මොහොමඩ් යූනුස්" මහත්තයාගේ "ග්‍රාමීන්" ණය ක්‍රමය ලංකාවට හඳුන්වා දුන්නා පමණක් නොව, එනමින් බැංකුවක්ද පටන් අරගෙන දුප්පත් උන් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් නගා සිට වූයේය.

ඔය ඩොකටර්ස්ලා ප්‍රයිවට් මැඩිකල් කොලේජ් දානා එකට අකමැති වෙන්නේත් මේ නිසාය. අජ්ජාපනේ ප්‍රයිවටයිස් කරපු ගමන් ඕකුන්ගේ පවර් එක නැති වෙනවාය. ප්‍රයිවට් වලින් එන උන්ගේ මැන්ටලැටි එකත් හොඳය. මොකෝ උන්ට අලුතෙන් සල්ලි හොයන්න දෙයක් නැතිය. එතකොට වෙන්නේ සර්විස් එක හොඳ වෙන එකය. දැන් තියෙනා මොනෝපොලි එකට කෙලවෙන නිසා, අදත් ඒ ගොන් බාස්ලා සත්තමක් දාලා තියෙනවා දැක්කේය. 

ආන්ඩුවට තියෙන්නේ, ඉට්ටැයික් කොර ගන්න උන් එලවලා, 80 වගේ වැඩ කරන උන් එක්ක ගේම ගහන එකය. එහෙම නැතිව මේ එක එක වේසිගේ පුතාලාට ඕනා විදියට මේ රට හදන්න ගියොත් හෙම, මේ රටට අබ සරණක් මිස වෙන සරණක් ඇත්තේ නැත්තේමය.

ඇත්තටම බැංකුවලින් සිඳු විය යුත්තේ තේ ලලිත් කොතලාවල කළ දේය. එනම් දිළිඳු කම නැති කරමින් රටේ ආර්ථිකයට විශාල දායකත්වයක් ලබා දීමය. එහෙත් අද අපේ බැංකු කොරන්නේ මක්කාද? 

මහින්ද මහත්තයා බැංකු යොදාගෙන තිබුනේ රාජපක්ෂ පවුලේ උන්ට කන්නට බොන්නටය. ඕනෑම බැංකුවක ඇති බොල් ණය කරුවන්ගේ ලිස්ට් එකක් ගත්තා නම්, මේක බොරුවක් නෙමේ කියා ඕනෑම එකෙකුට පෙනෙනවාය. අන්තීමට එක රටකින් වත් ආන්ඩුවට ණය නොදෙන කොට උන් කොලේ, බැංකු ලවා විදෙස් වලින් ණය ලබා ගැනීමය. එහෙම කාලා දාපු ආර්තිකයක් අවුරුද්දෙන් ගොඩ ගන්න ළෝක බැංකුවේ සභාපති, වයිමා සමඟ එක්ව, මහා ආර්තික විසේසග්න බන්ධුල ගුණවර්ධන ගොන් වස්සා සමග ආවත්, සංසාරෙදිවත් බැරිය.

මෑතකදි පෞදගලික බැංකු වලට ලැබුන මුදල් වලට කොලේ මක්කද? පර්සොනල් ලෝන් දෙන එකය. ඒ කියන්නේ හොඳ පඩියක් ගන්න උන්ට ලෝන් දීමය. ඒ ලීසින් වලට හා ක්‍රෙඩිට් කාඩ් වලට අමතරවය. හවුස් තියෙන උන්ටත් තව තව හවුසින් ලෝන් දීමය. හවුස් මේඩ්ලාට හවුස් එකක් මේඩ් කොර ගන්න එක සිහිනයක්මය.

මේවා කොලා කියා රටක් දියුණු වෙනවාද? මේ කොරන්නේ රාජපක්ෂලා කොරපු එකේ අනිත් එකමය. ඒ කියන්නේ ණයට අරගෙන ආතල් ගන්නා එකය. ඔය පෝසනල් ලෝන් අරගන්න උන් කරන්නේ, බැංකොක් වල කොක් එක ඔබන්න යන එකය. එහෙම නැත්නම් සින්ගප්පූරුවේ සොපින් යන එකය. එහෙමත් නැත්නම් පවුල් පිටින් මැලේසියාවේ සෙන්තොසා කන්ද නගින එකය. ඔය එකක්වත් බැරිනම්, අම්මට සිරි ලංකාව වටේ ටුවර් එකක් ගිහින්, කාලා බීලා නාලා විනාස කොරනා එකය.

ගිනී පොලී කාර්යන් ගාව රත්තරන් උකස් තියන්නේ බැරිම කේස් එකක් උන වෙලාවටය ඒ උගේ පොලිය ඇහුවාම වෙන ලෙඩක් හැදෙනා නිසාය. ඒත් බැංකු වලින් ඉතා අඩු පොලියට පෝනින් කොරන්න පටන් ගත්තාට පස්සේ, ඒකත් ගත්තේ කන්න බොන්නය. අවුරුදු කන්න, නත්තල් ගන්න අපේ උන් කොලේ සත්තරන් ටිකත් අරගෙන බැංකුවට රිංගන එකය. 

අන්තීමෙදි උනේ සත්තරන් ටික බැංකුවට සින්න උන එකය. රත්තරන් එන්න එන්න බහින නිසා මිනිස්සු කොලේ ඒවා බැංකුවටම තියා ගන්න කියපු එකය. මා දන්නා තරමින් ඒ වැඩෙන් බොහෝ බැංකු වලට කෙල වෙලාම ගියේය. රත්තරන් බඩු උකස් තැබීමෙන් රටේ ආර්ථිකයට ඇති වන වාසිය මාතලන්ට නම් තේරෙන්නේ නැතිය.

අනික් එක ලීසින්ය. ඒ කාලේ ලීසින් දුන්නේ කර්මාන්තයක් කරනා එකෙකුට හෝ අළුතෙන් ආරම්බ කරනා එකෙකුට මැසිනොරිස් ගන්නටය. එහෙම ගෙවා ගන්න බැරුව බැංකුවලට අයත් උන ෆැක්ටරි වගේම බොහෝ දේපල බැංකු සතුව තිබෙන්නේය. 

ඒත් දැන් දෙන්නේ මක්කටද? ඉන්දියන් කාර් වලටය සත පහක් අතේ නැති එකාටත් ගැරන්ටස්ලා නැතිව වාහනයක් ගෙදර ගෙනියන්න 100% ලීසින් ෆැසිලිටීස්ය. ඊට පස්සෙ ඌට ගෙවන්න සල්ලි නැතිය. මාස දෙකෙන් බඩු උස්සනවාය. සීස් කරනා උන්ට නම් හොද්ද බොරය. අනික පර්සොනල් යූස් එකට ලීසිං වෙහිකල් එකක් දුන්නාම රටේ ආර්ථිකය දියුණු වෙන්නේ කොහොමද කියා මට නම් තේරෙන්නේ නැතිය. 

ඒ ෆැසිලිටි එක යූස් කරනා උනුත් බෑන්කර්ස්ලටත් වඩා අම්බ හරක්ය උන් ගන්නේ කුණු ඉන්දියන් වාහනය. ඒවායේ සෙකන්ඩ් හෑන්ඩ් වැලියු එකක් ඇත්තේ නැතිය. වැඩි කලක් පාවිච්චි කොරන්නත් බැරිය. ගත්ත උන් ඉන්දියාවේ අම්මා මතක් කොර කොර ඉන්නවාය.

මේ ඔක්කෝම රිස්ක් එකක් අඩු ණය ක්‍රමය. ඕවා සීම කොරාපු එක බොහොම හොඳය. ඕවායෙන් ආර්ථිකයට ඇති වන වාසියක් නැතිය. ඕවායෙන් වෙන්නේ මිනිසූ නිකං ණය කාරයෝ වෙන එක පමණක් නොව නාස්තිකාරයෝත් වෙන එකය. රටක ආර්ථික වර්ධන වේගයට අවස්ස වන්නේ මුදල් නාස්ති කරනා උන් නොව මුදල් ඉතිරි කරනා උන්ය, පිස්ස්ය් කෙලින්නන් නොව නව කර්මාණ්තකරුවන්ය. එනයින් බැලූ කල මේම තීරණ දෙකම බොහෝම හොඳ තීරණය. (කර්මාණත සඳහා දෙන ණය මුදල් ප්‍රතිශතය වැඩි කර ඇත. එය ඉතා යහපත් යෝජනාවකි.)

බැංකු කල යුත්තේ මෙළෝ හසරක් නොදන්නා ලාමක ටින් ටින්ලාට ටයි පොල්ලක් දමා ලීසිං ෆැසිලිටි දීම නොවේය. ගල් එලියේ දාගෙන එන්නා බට්ටිච්චියෝ දමා පර්සොනල් ලෝන් දීම නෙමේය.  කල යුත්තේ විස්ස විජ්ජාල වලින් බිහි වන සෑම ෆීල්ඩ් එකකම ප්‍රොෆෙසොනල් පොරවල් උපදේසකයින් බවට පත් කොට, රටේ ආර්ථිකයට දායකත්වයක් දක්වන ඉන්ඩ්‍රස්ටියල් ෆීල්ඩ් එකේ හෝ ඇග්‍රිකල්චරල් ෆීල්ඩ් එකේ (හිඟන වී ගොවි තැන නම් නොවේ) ඉන්වෙස්ට්මන්ට් කිරීමය. එහෙම දෙන ණය සඳහා රක්ෂණ ආවරණ ලබා ගැනීමය.(විස්ස විජ්ජාල වලින් බිහිවන ඉන්ගිරිස් නොදන්නා උන්ට ජොබ් දෙන්න ලලිත් කොතලාවල බය උනේ නැත.)

එහෙම නැතිව මේ මෙළෝ රහක් නැති ළෝන් දෙන්න දීපියව් කියා, පට්ට අමු ගොන් හරක් වාගේ ඉස්ටේසොන් ඉස්සරහා කෑ ගහනා එක නෙමේය. මහා ළොකුවට හිටපු උන් පාරට බැහැලා බිස්නස් හෙව්වට කම් නැතිය. ඒත් පාරට බැහැලා ගොන් තකතීරූ තිරණ වලට සප් එක දෙන්නෙයි කියා ඉල්ලන එක නම් නොදැණුවත් කම මිස වෙන කිසිවක්ම නොවේමය.

ඒ වගත් මෙසේය...